ضمانت رسول مهربانی (ص) برای موفقیت و پیشرفت چیست؟

امروزه پیشرفت و موفقیت، هدف و آرزوی همه اقشار جامعه است و عموم افراد در سنین مختلف هر روز که حرکت و تلاش خود را آغاز می‌کنند، هدف مشترک آنان، دستیابی به موفقیت و پیشرفت در زندگی است. زندگی به یک معنا همان رسیدن به اهداف مطلوب نزد افراد است و در این مسیر هر کسی به‌دنبال راهی است تا رسیدن خود به موفقیت را تضمین و قطعی کند.‌

می‌دانیم و می‌بینیم که امروز بسیاری از جوانان برای رسیدن به موفقیت، به‌طور خستگی‌ناپذیری تلاش می‌کنند و با به‌کارگیری انواع روش‌ها و شیوه‌های رایج در آرزوی کامیابی و موفقیت، روز‌ها را سپری می‌کنند، اما بسیاری به آنچه در آرزویش هستند، دست نمی‌یابند. آیا مسیر و راه را اشتباه انتخاب کرده‌اند؟ هدف و مقصود مشخص و روشنی نداشته‌اند؟ به توانایی‌ها و امکانات خود بی‌توجه بوده‌اند یا معیار‌های نادرستی برگزیده‌اند؟

شاید همه اینها بر موفق نبودن مردم و خصوصا جوانان تأثیر گذاشته باشد، اما یکی از عواملی که بیشتر شکست‌ها و ناکامی‌ها از آن ناشی می‌شود، نوعی «استبداد به رأی» یا به‌عبارت بهتر «خودمحوری» و «مشورت نکردن با دیگران» و خصوصا «بی‌اعتنایی به نظر صاحبان تجربه» در مسائل مهم و سرنوشت‌ساز زندگی است، این درحالی است که در زمانه ما سبک زندگی به مقوله‌ای به نام «توسعه فردی» آمیخته شده است که ادعای آن، تضمین موفقیت افراد است.

جوانان و نوجوانان به‌طور طبیعی دوست دارند احساس کنند که افراد مستقل و آزادی هستند. آنها کوشش می‌کنند که خودشان بتوانند از عهده حل مسائل برآیند، لذا تلاش‌هایی را که والدین و معلمان برای کمک به آنها در انتخاب راه آینده ارائه می‌کنند، نمی‌پذیرند.

حس غرور و استقلال‌طلبی در جوانان و نوجوانان، آنها را وادار می‌کند که خود به‌تنهایی تصمیم بگیرند. شکست و ناکامی‌جوانان و نوجوانان نیز اغلب در همین مسئله نهفته است.

نکته مهم و درخورتوجه اینکه هر کسی موضوعات و مسائل را از زاویه و محدوده نگاه خاص خودش بررسی می‌کند، اما دیگران هرکدام مسائل را از زوایا و ابعاد مختلف و گوناگون نگاه و تجزیه و تحلیل می‌کنند، از این‌رو عاقل‌ترین افراد، کسانی هستند که به مشورت، بیش از دیگران اهتمام می‌ورزند. در مشورت، منافع بسیاری نهفته است که اگر به‌صورت درست و منطقی از آن استفاده شود، از بروز بسیاری از مشکلات، پیشگیری خواهد شد.

در آموزه‌های دینی و معارف اسلامی، «مشورت» ضامن موفقیت است. در سیره رسول خدا (ص) مشورت یک اصل برجسته است که در حیات و تمدن مسلمانان به یادگار مانده است.

مطالعه احادیث مرتبط با موضوع مشورت در سیره رسول خدا (ص) نشان می‌دهد که مشورت در تصمیم‌گیری‌های مهم اجتماعی و فردی نقش محوری داشته است. محور‌های کلیدی این احادیث بر اهمیت بهره‌گیری از نظر دیگران برای رسیدن به رشد و هدایت، برکت یافتن کار‌ها از طریق مشورت و لزوم تکیه نکردن صرف به رأی فردی تأکید می‌کنند.

 در برخی روایات تصریح شده است که هیچ فردی با مشورت‌جویی، از راه درست منحرف نمی‌شود و مشاوره سبب هدایت به‌سوی تصمیم صحیح می‌شود. همچنین، در سیره عملی پیامبر اکرم (ص) آمده است که ایشان در وقایع سرنوشت‌ساز، با اصحاب و افراد معتمد خود مشورت می‌کردند و همین امر، عامل موفقیت و انسجام جمعی می‌شد.

رسول مهربانی و رحمت جهانی در این‌باره می‌فرمایند: «ما یَستَغنى رَجُلٌ عَن مَشوَرَهٍ: هیچ فردی از مشورت بى‌نیاز نیست». (نهج‌الفصاحه، ص۴۹۷، ح۱۶۳۷). در حدیثی دیگر می‌گویند: «مُشاوَرَهُ العاقِلِ الناصِحِ رُشدٌ و َیُمنٌ و َتَوفیقٌ مِنَ ا... فَإِذا أَشارَ عَلَیکَ النّاصِحُ العاقِلُ فَإِیّاکَ و َالخِلافَ فَإِنَّ فى ذلِکَ العَطَبَ: مشورت کردن با عاقل خیرخواه، مایه هدایت و میمنت است و توفیقى است از جانب خداوند، پس هرگاه خیرخواه عاقل تو را راهنمایى کرد، مبادا مخالفت کنى که موجب نابودى مى‌شود» (محاسن، ج۲، ص۶۰۲، ح۲۵).

در ادامه حتما بخوانید به من مشورت بدهید!

در دیگر احادیث نبوی آمده است: «لا مُظاهَرَه، أوثَقُ مِنَ المُشاوَرَه: هیچ پشتیبانى و حمایتى، استوارتر از مشورت نیست»؛ «ما مِن رَجُلٍ یُشاوِرُ أحَدا إلاّ هُدِیَ إلَى الرُّشدِ: هیچ انسانی نیست که با کسى مشورت کند مگر آنکه به راه درست رهنمون شود.» رسول خدا (ص) در این‌باره تأکید کرده‌اند: «الحَزمُ، أن تَستَشِیرَ ذَا الرَّأیِ و تُطِیعَ أمرَهُ: احتیاط و دوراندیشى آن است که با صاحب‌نظر، مشورت و به نظر او عمل کنی».