بایدونباید‌های استفاده از مایکروویو | خطر پخت‌و‌پز با امواج جادویی

ظریفیان | شهرآرانیوز؛ از سر کار آمده‌اید و حسابی گرسنه و خسته و کلافه‌اید. در یخچال را باز‌ می‌کنید و غذایی را که روز قبل پخته و در ظرف مخصوص بسته بندی کرده‌اید، می‌گذارید داخل آن دستگاهی که گوشه کابینت جا خوش کرده است و تا فاصله‌ای که دست هایتان را‌ می‌شویید، غذا گرم شده و آماده خوردن است.

انگار این دستگاه جادویی همان چیزی است که زندگی مدرن و پرشتاب امروز و آدم‌هایی که همیشه عجله دارند، به آن نیازمندند. همین هم هست که مایکروویو امروز به دستگاهی پرکاربرد در همه منازل، مدارس، ادارات و هرجایی تبدیل شده است و هر روز بر محبوبیتش افزوده می‌شود. اما مثل هر فناوری دیگری، استفاده از مایکروویو هم باید‌ها و نباید‌هایی دارد که در این مطلب قصد داریم با هم مرورشان کنیم.

مایکروویو چگونه کار می‌کند؟

مایکروویو نوعی موج است که بین امواج رادیویی و تابش مادون قرمز (تقریبا ۲۴۵۰ مگاهرتز) و روی طیف الکترومغناطیسی قرار می‌گیرد. امواج الکترومغناطیسی مولکول‌های آب موجود در موادغذایی را به جنبش درمی آورند. می‌توانید این طور فرض کنید که یک باره همه ذرات غذای شما با هم شروع به حرکات موزون می‌کنند و در این جنب وجوش انرژی به صورت گرما تولید می‌شود. از آنجا که این اتفاق برای همه ذرات در یک زمان اتفاق می‌افتد، گرما به صورت یکنواخت در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای پخت غذا تأمین می‌شود.

برای اطلاع

فلزات تابش‌های مایکروویو را منعکس می‌کنند؛ بنابراین اگر ظرف فلزی داخل مایکروویو بگذارید، امواج تابیده شده را از خودش عبور نمی‌دهد، بلکه درست مانند آینه عمل می‌کند و امواج را بازتابش می‌کند و ممکن است باعث انفجار و آسیب به خودتان و دستگاه شود. تابش‌ها از شیشه، سرامیک، کاغذ، پلاستیک و مواد مشابه عبور می‌کنند.

برای همین است که شما می‌توانید غذایتان را در این ظرف‌ها داخل مایکروویو گرم کنید، بدون اینکه خود ظرف داغ شود. تابش‌های مایکروویوی را مولکول‌های آب داخل غذا‌ها جذب و با تبدیل شدن به گرما، غذا را گرم می‌کنند. این یعنی چیزی که شما داخل مایکروویو می‌گذارید، برای گرم شدن باید مقداری رطوبت داشته باشد، وگرنه گرم نمی‌شود و حتی ممکن است باعث انفجار شود.

خوردنی‌هایی که نباید در مایکروویو بگذاریم

آب

اشعه مایکروویو می‌تواند آب را بدون اینکه به جوش بیاید، فوق العاده گرم کند. این امر ممکن است منجر به پاشیده شدن و دگرگون شدن آب شود و اتصالی و آتش سوزی را به همراه داشته باشد.

فلفل تند خام

فلفل خام در مایکروویو منفجر نمی‌شود، اما ترکیبی به نام کپسایسین دارد که در دمای زیاد تبخیر می‌شود. بخار کپسایسین موجب سوزش چشم، گلو و بینی می‌شود و می‎ تواند بسیار خطرناک باشد.

تخم مرغ

یک تخم مرغ خام با پوسته در مایکروویو می‌تواند بسیار خطرناک باشد و باعث کثیفی‌های زیادی شود. فرایند گرم شدن سریع می‌تواند بخار زیادی داخل تخم مرغ ایجاد کند و باعث منفجرشدن تخم مرغ شود.

گوشت منجمد

بهتر است از مایکروویو برای یخ زدایی گوشت استفاده نکنید و پخت آن را در اجاق گاز انجام دهید. چون پختن گوشت منجمد در مایکروویو می‌تواند باکتری‌های خطرناک موجود در این موادغذایی را پخش کند.

کلم بروکلی

پخت کلم بروکلی خطری ندارد، اما امواج مایکروویو می‌تواند خواص و مواد مغذی کلم بروکلی را از بین ببرد. بهتر است بروکلی را به آرامی بخارپز کنید تا مواد مغذی درون آن حفظ شود.

سس‌های بدون پوشش

سس‌های ماکارونی یا گوجه فرنگی بدترین چیزی هستند که اشعه مایکروویو با آن‌ها برخورد می‌کند. اگر چنین سس‌هایی بدون پوشش گرم شوند، می‌توانند پرتاب و در سراسر دستگاه پاشیده شوند.

کره

آب کردن کره در مایکروویو اشتباه است و‌ می‌تواند سطح داخلی دستگاه شما را بسیار کثیف کند. وقتی اشعه به سطح کره تابیده می‌شود، هوای داغ حبس شده در لایه‌های کره باعث ترکیدن آن می‌شود.

انگور

انگور هم از موادغذایی‌ای است که نباید آن را در مایکروویو گذاشت. اختلاف فشار داخلی و خارجی احتمال ترکیدن دانه‌های انگور را افزایش می‌دهد و به همین دلیل نباید این میوه را در دستگاه فوق قرار دهید.

جرقه زن‌ها

بعضی موادغذایی در مایکروویو جرقه می‌زنند. بهترین کار این است که وقتی غذا را در مایکروویو قرار می‌دهید، حواستان به آن باشد. از جرقه زن ها، می‌توان هات داگ، هویج، کلم فرانسوی و اسفناج را نام برد.

کنسرو ماهی

کنسرو ماهی را نباید داخل مایکروویو بگذارید. چون فلزی است. سعی کنید هیچ غذایی را در ظرف بدون در و پوشش داخل مایکروویو نگذارید. از در یا سرپوش محافظی استفاده کنید که قابل استفاده در مایکروویو باشد.

ظروفی که نباید داخل مایکروویو بگذاریم

ظروف آلومینیومی و فلزی

مثل دیگر فلزات، آلومینیوم به جای جذب انرژی، امواج را منعکس می‌کند. به صورت کلی به یاد داشته باشید هر چیزی را که باعث انعکاس امواج شود، نباید داخل مایکروویو بگذارید، حتی ظروفی که غیرفلزی‌اند، اما حاشیه طلایی یا نقره‌ای براق دارند، مانند برخی بشقاب‌های چینی.

ظروف لب پر و تیز

امواجی که مگنترون می‌تاباند، بار مثبت دارند. از طرفی، معمولا در نوک و قسمت‌های تیز اشیا بار منفی وجود دارد؛ بنابراین چه‌ می‌شود؟ در قسمت‌های تیز بار مثبت تابیده شده با بار منفی خنثی می‌شود. این یعنی در آن قسمت‌ها انرژی زیادی ایجاد می‌شود که ممکن است خطرآفرین باشد.

یک بارمصرف‌ها

کیسه‌های پلاستیکی و ظروفی مانند ظرف‌های یک بارمصرف غذا را هرگز نباید در مایکروویو قرار دهید. چون بیسفنول A) BPA) موجود در این مواد به راحتی تحت تابش امواج مایکروویو ذوب و وارد غذایتان می‌شوند. BPA ماده‌ای سرطان زاست. ظروف استایروفوم (معروف به فوم پلی استایرن، ظروف شبیه به یونولیتی غذا) نیز خطری مشابه دارند.

ظروف ایمن برای مایکروویو

نماد‌های مایکروویو نشان می‌دهند که آیا قراردادن ظروف خاصی در مایکروویو بی خطر است یا خیر. نسخه‌های مختلفی از این نماد‌ها با سه تا چهار خط موج دار، در نماد مایکروویو یا سه خط موج بالای کلمه «micro» وجود دارد. همچنین ظروفی با برچسب شماره۵ که با استفاده از پلی پروپیلن (PP) ساخته شده‌اند، معمولا در مایکروویو ایمن هستند.

نکات ایمنی مرتبط با مایکروویو

• اشعه مایکروویو می‌تواند بافت بدن را به همان روشی که غذا را گرم می‌کند، گرم کند؛ بنابراین قرارگرفتن در معرض سطوح بالای تابش مایکروویو می‌تواند باعث سوختگی شود.
• دو ناحیه از بدن یعنی چشم‌ها و اندام تناسلی آقایان در برابر گرم شدن توسط تابش‌های رادیویی آسیب پذیر هستند. زیرا جریان خون نسبتا کمی در آن‌ها وجود دارد و‌ نمی‌تواند گرمای بیش از حد را به خارج از این اندام‌ها منتقل و هدایت کند.
• لنز‌های چشمی نیز در برابر گرمای شدید حساس‌اند و قرارگرفتن در معرض تابش مایکروویو در سطح بالا می‌تواند باعث ایجاد آب مروارید شود.
• هنگام کار با مایکروویو از آن فاصله بگیرید.
• اگر درب مایکروویو محکم بسته نمی‌شود، از آن استفاده نکنید. زیرا باعث نشت امواج الکترومغناطیس به بیرون می‌شود.
• از مدل‌های قدیمی و آسیب دیده مایکروویو استفاده نکنید. چون احتمال وجود روزنه و شکاف‌هایی که امواج را به بیرون درز می‌دهند، در آن‌ها زیاد است.
• اگر از دستگاه ضربان ساز قلب استفاده می‌کنید، پیش از استفاده از مایکروویو با پزشک خود مشورت کنید.
• بهتر است در طول دوره بارداری از مایکروویو کمتر استفاده کنید، اما اگر ناچار به این کار هستید، هنگام استفاده از آن فاصله بگیرید.

در ادامه حتما بخوانید بایدها و نبایدهای گرم کردن غذا در مایکروویو

پیامد‌های استفاده نادرست از مایکروویو

گرم شدن ناهنجار غذا

درصورتی که غذا را برای مدت طولانی در دستگاه نگه دارید، ممکن است گرم شدن ناهنجار آن سبب آلودگی غذا و عفونت‌های مختلف شود.

تغییر در مواد مغذی غذا

تحقیقات نشان می‌دهد استفاده از اشعه مایکروویو در پخت و گرم کردن غذا، ممکن است سبب ازبین رفتن برخی ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن شود.

ایجاد اختلال در سلول‌های بدن

استفاده بیش از حد از اشعه مایکروویو ممکن است سبب ایجاد اختلال در سلول‌های بدن و بروز بیماری‌های مختلف شود.

ایجاد اختلال در کارکرد دستگاه‌های الکترونیکی

استفاده از دستگاه‌هایی که با اشعه مایکروویو کار می‌کنند، ممکن است سبب ایجاد اختلال در کارکرد دستگاه‌های الکترونیکی شود.

افزایش خطر بروز بیماری‌های مختلف

استفاده نادرست از اشعه مایکروویو ممکن است سبب افزایش خطر بروز بیماری‌های مختلف شود، مانند سرطان، اختلالات کبدی و اختلالات در سیستم ایمنی.