اتفاقی تازه در محرم مشهد

محرم امسال اتفاق تازه‌ای در مشهد افتاد اتفاقی که می‌توان ادعا کرد هیچ‌وقت و در هیچ کجای ایران بدین‌صورت نیفتاده بود.
همیشه دلگیر بودیم و بارها از خود و دیگران پرسیده بودیم که چرا تبلیغات مذهبی و آیینی در کشور شتاب‌زده‌، تکراری‌، خالی از توجه مخاطبان و کم‌اثر هستند؟ و چرا هیچ‌گاه در کشور شاهد نوآوری و جذابیت در تبلیغات فرهنگی شهری برای آیین‌ها و مناسبت‌های مذهبی نبوده و نیستیم؟
همواره دلمان خواسته است که در چنین رویدادهایی شاهد خلاقیت باشیم؛ چیزی شبیه اتفاقاتی که صاحبان برندها و بانک‌ها و تاکسی‌های اینترنتی و... برای توجه و افزایش مخاطبانشان از تکنیک‌های بصری و کلامی استفاده می‌کنند تا مردم کوچه و بازار را با خود همراه کنند.
این بار و شاید برای نخستین‌بار، شهرداری مشهد نه برای تمجید از پروژه‌های شهری، بلکه به عشق سرور و سالار شهیدان(ع) از همان ظرفیت‌های حرفه‌ای و تکنیک‌ها استفاده کرده است تا راهی را به دیگر شهرهای ایران نشان دهد که می‌شود برای تبلیغات فرهنگی و ارزش‌مدار هم به‌گونه‌ای غیرتکراری عمل کرد.
می‌شود ساده‌ترین شکل و رنگ و جملات را انتخاب نکرد که به دلیل آشنایی و سابقه ذهنی، از کنار ذهن مخاطب عبور کند و تأثیری در فکر و ذهن بیننده ایجاد نکند.
١- استفاده درست از یک منظومه قوی شعر معاصر فارسی، آن‌هم سروده مرحوم دکتر قیصر امین‌پور که مورد تأیید و حمایت بزرگان ادبیات این سرزمین است و انتشار ابیات آن در جای‌جای شهر به‌گونه‌ای است که انگار در محرم٩٨ مردم عزادار شهر و عاشقان امام حسین(ع)، زیر لب ابیات یک منظومه را زمزمه می‌کنند؛ اجزایی از بزرگ‌ترین حماسه تاریخی در روز دهم محرم.
٢- وحدت و انسجام متن و تسلسل آن در شهر، تأثیر به‌مراتب بیشتری نسبت به تجربه‌های قبلی ایجاد کرده است که پیش‌ازاین و در سال‌های قبل شعر، تصویر، سخن بزرگان و تکنیک‌های متنوع تصویری، بدون هیچ‌گونه هماهنگی و تناسب در رنگ و گرافیک، از قدرت نفوذ و تأثیر آن کاسته بود.
٣- استفاده از دوخت سنتی پرچم‌های هیئت‌های عزاداری در مشهد به روش بداهه‌نویسی یا بداهه‌دوزی با همان سادگی و خلوصش و به دور از تزئینات فراوان، صداقت و صلابت تأثیر کلام و متن را افزایش داده است؛ به‌ویژه آنکه پرچم‌ها از فرم و رنگ پرچم‌های اهدایی آستان قدس رضوی به هیئت‌های عزاداری وام گرفته که سال‌ها سنت عزاداری این شهر و پیش‌قراول و جلودار عزاداران بوده است.
4- کارشناسان تبلیغات شهری اذعان دارند که کوتاهی و انتخاب حداقل کلمات و استفاده از کلام موزون و آهنگین، تأثیر بسزایی در ثبت ذهنی و تأثیر در مخاطب دارد. به همین دلیل استفاده از روایات معتبر اسلامی و احادیث، به علت عدم امکان تلخیص و برداشت از متن و کوتاه نمودن کلام، ممکن است به سندیت روایت خدشه وارد کند و به این دلیل تابلوهای شهری رسانه مناسبی برای این مهم نیستند؛ مگر با رعایت جمیع جهات و مراقبت‌ها؛ چه درباره سندیت و چه درباره حفظشان و قداست کلام معصومان (علیهماالسلام) در فضای شهری.
5- استفاده از ترکیب‌بندی و گرافیک متناسب و سرایت و هماهنگی رنگ معنوی در شهر، باعث ایجاد آرامش بصری و جلوگیری از هرگونه آشفتگی بصری برای افزایش تأثیر مفاهیم بر مخاطب گردیده است.
به‌هرحال، به نظر می‌رسد تلاش ارزشمند شهرداری مشهد برای ایجاد رویه صحیح و کارشناسی‌شده تبلیغات شهری، آن‌ هم در بزرگداشت حضرت اباعبدا... الحسین(ع) و یارانش، کمپین «مشهد برای حسین (ع)» تلاشی اثربخش و درخور ستایش است.