آقای «آلزایمر» کیست؟

ریحانه صادقی | شهرآرانیوز؛ در سال ۱۹۰۱ میلادی در آسایشگاه روانی فرانکفورت، آلویز آلزایمر، مسئول رسیدگی به زنی پنجاه‌ویک‌ساله به نام آگوسته دی شد که مبتلا به زوال حافظه پیشرونده بود. شرایط زن به‌مرور زمان وخیم‌تر شد و او ۵ سال بعد (در سال ۱۹۰۶) از دنیا رفت. پس از کالبدشکافی، آلزایمر متوجه شد که قشر مخ بیمار دچار آتروفی شده است (به بیان ساده‌تر، تحلیل رفته است) و شیار‌های مغزی او گشاد شده‌اند. او همچنین متوجه تغییرات آسیب‌شناختی در بافت مغز (توده‌های نوروفیبریلار و پلاک‌های نوریت) بیمار شد که بعد‌ها به‌عنوان نشانه‌های آسیب‌شناختی اصلی یک بیماری فرساینده جا افتادند که امروز ما آن را با نام آلزایمر می‌شناسیم.

آلویز آلزایمر (Alois Alzheimer) ۱۴ ژوئن سال ۱۸۶۴ در شهر کوچکی به نام مارکت‌برایت در ایالت بایرن (باواریا) کشور آلمان به دنیا آمد. پدرش سردفتر اسناد رسمی عمومی و کارمند دولت بود. آلویز پس از فارغ‌التحصیلی از مدرسه آشافنبورگ و وورتسبورگ، در دانشگاه‌های وورتسبورگ، توبینگن و برلین به تحصیل در رشته پزشکی مشغول شد و در سال ۱۸۸۷ از رساله دکتری خود دفاع کرد.

وی پس از گذراندن یک دوره کارورزی (انترنی)، به مدت ۷ سال به‌عنوان دستیار در Städtische Irrenanstalt (آسایشگاه روانی شهر) در فرانکفورت مشغول به کار شد. در همین‌جا بود که او کارش در زمینه روان‌پزشکی و آسیب‌شناسی عصبی را زیر نظر عصب‌شناس برجسته، فرانتس نیسل (۱۸۶۰ تا ۱۹۱۹)، آغاز کرد. در سال ۱۸۹۵، نیسل به هایدلبرگ رفت تا به روان‌پزشک نامدار آلمانی، امیل کریپلین (۱۸۵۶ تا ۱۹۲۶) بپیوندد. آلزایمر پس از نیسل در منصب مدیر آسایشگاه روانی در شهر فرانکفورت قرار گرفت و به مدت ۷ سال، از ۱۸۹۵ تا ۱۹۰۲ در همین مقام باقی ماند.

در فرانکفورت، نیسل و آلزایمر تحقیق در زمینه آسیب‌شناسی سیستم عصبی را آغاز کردند و به مطالعه آناتومی قشر مخ در حالت نرمال و پاتولوژیک پرداختند. حاصل این همکاری، دوره شش‌جلدی «مطالعات بافت‌شناختی و آسیب‌شناختی بافتی قشر مخ» بود که در سال‌های ۱۹۰۶ تا ۱۹۱۸ منتشر شد.

در سال ۱۹۰۲، کریپلین هایدلبرگ را ترک کرد تا در مقام رئیس کلینیک روان‌پزشکی دانشگاهی مونیخ به کارش ادامه دهد و آلزایمر در سال ۱۹۰۳ در آنجا به او پیوست. او در سال ۱۹۰۸ استاد و مدیر لابراتوار آناتومی این کلینیک شد و تا سال ۱۹۱۲ در همان‌جا ماند. در همین دوره بود که او به تشریح و توصیف یافته‌هایش درباره اختلالی مشغول شد که حالا آن را با نام خودش، یعنی آلزایمر می‌شناسیم. درواقع در سال ۱۹۱۰، کریپلین عنوان «بیماری آلزایمر» را به احترام خدمات آلویز آلزایمر، به این بیماری داد.

در سال ۱۹۱۲، آلزایمر به‌عنوان استاد روان‌پزشکی و نورولوژی (عصب‌شناسی) در دانشگاه برسلاو (وروتسواف کنونی) در لهستان مشغول به کار شد. این شغل به او این امکان را می‌داد که هم‌زمان به تحقیق و کار کلینیکی بپردازد. آلویز آلزایمر سرانجام در ۱۹ دسامبر ۱۹۱۵، در پنجاه‌ویک‌سالگی، بر اثر نارسایی قلبی و اورمی درگذشت.

بخش اعظم خدمات علمی او در زمینه موضوعات عصب‌شناختی ازقبیل مطالعه بر روی روان‌آشفتگی شدید الکلی، بیماری ویلسون، زوال عقل پیش‌رس، تشخیص افتراقی تومور‌های مغزی، فلج تدریجی در کودکان، صرع، سیفلیس عصبی، گلیسوسیس، بیماری هانتینگتون، فلج عمومی و فلج پیازی عصبی بود. نام آلزایمر، علاوه‌بر نوعی از زوال عقل در اثر سال‌خوردگی، بر یک سلول و یک نمونه رنگ (برای مطالعه با میکروسکوپ) هم گذاشته شده است.

منبع: مایوکلینیک