سیمرغ بلورین بهترین نقش‌آفرینی‌ها در زندگی تقدیم به مادران سرزمینم

مادر در سینمای ایران یادآور شاهکار علی حاتمی است، تصویری تمام‌وکمال از فرشته‌ای که بودنش نعمت خانه است و نبودنش گلستان خانه را به خزان می‌نشاند؛ فیلمی که اگرچه تولیدش به سال‌۱۳۶۸ برمی‌گردد، هنوز که هنوز است هرسال در روز مادر بازنشر می‌شود. از دیگر تصاویر ماندگاری که از نقش مادری در قاب تلویزیون نقش بست، بی‌بی مهربان مجید بود. در سال‌۱۳۶۹ کیومرث پوراحمد در «قصه‌های مجید» تصویری از مادرانگی را به نمایش گذاشت که به‌جرئت می‌توان گفت صمیمت، سادگی و دل‌نشینی آن هرگز تکرار نشد.

پس از آن، حوالی ۱۳۷۲ بود که سریالی با نام «پدرسالار» به نمایش درآمد. اگرچه محور داستان پدری میان‌سال، باصلابت و سخت‌گیر بود، در کنارش زنی قرار داشت که به زیباترین شکل ممکن، مکمل‌بودن زن را به‌عنوان مادری صبور و مهربان با پوشاندن خطا‌های بچه‌ها و میانجیگری‌ها و آشتی‌دادن‌هایش با بازی دل‌نشین حمیده خیرآبادی ماندگار کرد.

پس از آن، در دهه‌های اخیر، در سینمای ایران و تلویزیون، زنان بسیاری یا با داشتن نقش اصلی و محوری داستان یا با نقش‌های فرعی، نمایی از مادران را به تصویر کشیده‌اند. این مادران در یک سو قوی، تکیه‌گاه، سرپرست خانواده، حافظ حریم امن خانه و رنج‌دیده، اما صبور و محکم بوده‌اند. آثاری از سینمای دفاع مقدس به‌خوبی چنین تصویری از زنان ایرانی را در قالب مادران ‌روز‌های جنگ نقش کرده‌اند. «شیار‌۱۴۳» نمایی از مادری است که سه دهه چشم‌انتظار بازگشت پسر مفقودالأثرش بوده است یا «ویلایی‌ها» مادری را به تصویر می‌کشد که در انتظار فرزندش هم صبور و منتظر است هم مراقب خانواده یا «بوسیدن روی ماه» که رنج صبوری و انتظار و فراق یک مادر شهید را به نمایش می‌گذار‌د. در برخی آثار دیگر نیز گاهی زنان در نقش‌های آسیب‌پذیر، گرفتار رنج یا بزهکاری یا آسیب‌های اجتماعی نقش‌آفرینی کرده‌اند که سینمای اجتماعی به آن‌ها پرداخته است. «زیر سقف دودی» زنی در مواجهه با طلاق عاطفی با همسرش و آسیب‌های ناشی از آن را نشان می‌دهد. مادر «خون بازی» درگیر اعتیاد دخترش شده است. «دوران عاشقی» و «عصر یخبندان» با موضوع خیانت در زندگی مشترک ساخته شده است و «دارکوب» نمایی از زنی معتاد است که همسرش او را رها کرده است

بدون شک، مادران قصه‌های سینما و تلویزیون همان مادران قهرمان زندگی‌های واقعی هستند. بسیاری از بازیگران فقط با بازی اپیزود‌هایی از زندگی این مادران سیمرغ بلورین بهترین‌ها را گرفته‌اند، اما هیچ‌کس در جهان واقعی برای صبوری، مهربانی، قدرت، حامی خانواده و دل‌گرمی برای حریم خانه و خانواده بودن به آن‌ها سیمرغ بلورین بهترین مادران دنیا را نداده است. به قول زنده‌یاد علی حاتمی، مادر گلستان خانه است.