آیات خانواده در قرآن | قسمت دوم

«الرجال قوامون على النساء؛ مردان تکیه‌گاه و کارگزاران زنان هستند.»

مرد قوّام طلبکار نیست و منت نمی‌گذارد، بلکه پرحوصله و بانشاط است و دائم درحال آماده‌باش. قوام در حوادث ناگوار صبور و سنگ زیرین آسیاست. قوام غیور است، اما بددل و بدگمان نیست. ﻗوام درصدد تأمین معاش، امنیت و سامان‌دهی امور خانواده است. او پیوسته برای رسیدگی به نیاز‌های همسر و فرزندانش قیام می‌کند.

پس مرد باش، مردانه بخند، مردانه ببخش، مردانه گریه کن، مردانه حرف بزن، مردانه عشق بورز و نامردی مکن، زیرا مرد نامرد نیست و زمین به مرد، سخت محتاج است.

خداوند نفرمود الرجال مسلطون على النساء، یعنی مردان بر زنان چیره‌اند؛ ازاین‌رو، زن مغلوب و مرد غالب و قلدر نیست که پنجه در پنجه زن دراندازد.

نیز خداوند نفرمود الرجال سلاطین النساء، یعنی مردان پادشاهان زنان‌اند؛ بنابراین زنان رعیت مردان نیستند.

همچنین نفرمود الرجال سادة النساء، یعنی مردان، آقایان، مهتران و بزرگ‌تر‌های زنان هستند؛ بنابراین مرد بزرگ و زن کوچک و حقیر نیست. مرد رئیس و زن مرئوس نیست و خانه عرصه سیادت و ریاست نیست؛ و نیز نفرمود الرجال ولاة النساء، یعنی مردان والیان زنان‌اند و بر آنان ولایت دارند.

اسلام‌شناس بی‌نظیری مانند آیت‌ا.. شهید مرتضی مطهری می‌فرماید: «بدون شک پدری که بر فرزند کبیر ولایت ندارد، چگونه بر همسر کبیر ولایت خواهد داشت؟» تازه ولایت پدر بر صغیر هم مطلق نیست و همان‌گونه که وکیل باید طبق مصالح موکلش عمل کند، ولی هم باید طبق مصالح مولی‌علیه یعنی فرزندش عمل کند، وگرنه ولایتش سلب می‌شود. بد نیست بدانیم که احادیث و فتاوی در شرط بودن اذن و اجازه پدر برای ازدواج دوشیزه‌اش یکسان نیستند.

خداوند متعال نفرمود الرجال امراء النساء، یعنی مردان امیران و فرماندهان زنان‌اند؛ ازاین‌رو، مرد امیر و آمر و زن مأمور نیست و خانه پادگان، اداره و حرامسرا نیست و مرد جبار و زن مجبور نیست.

نیز نفرمود الرجال قادة النساء، یعنی مردان پیشوایان زنان هستند؛ پس خانه عرصه قیادت نیست، بلکه فرصتی است برای قوامیت.

ضمنا نفرمود الرجال قوامون على ازواجهم، یعنی مردان کارگزاران همسرانشان هستند؛ این یعنی اینکه آیه محدود به همسر و خانواده نشده است. ازاین‌رو، این مدل افزون بر خانواده شامل جامعه نیز می‌شود.

کارکرد و خروجی قوامیت، قوام و تعادل است: «و الذین إذا أنفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواما.»
ازاین‌رو، می‌گوییم قوام نه خسیس و بخیل است و نه اسراف و ولخرجی می‌کند.

«بالرجال تحیی النساء» همان‌گونه که باران، زمین خشک و مرده را زنده می‌کند، باران عواطف مردان، زنان را زنده و شاداب می‌کند.